Jazz, meer dan muziek #3: Dave Brubeck, de altijd vrolijke pianist

Dave Warren Brubeck werd geboren op 6 december 1920, een winteravond in Californië. Hij studeerde eerst aan de universiteit van de Pacific.  Na zijn afstuderen deed hij z'n dienst in het Amerikaanse leger. Hij speelde piano op een concert van het rode kruis en was een hit. Hij hoefde niet mer te vechten en mocht een legerband oprichten. Hierdoor kwam hij voor het eerst in aanraking met de saxofonist Paul Desmond. Na zijn dienst ging Brubeck compositie studeren bij Darius Milhaud, een fameuze componist en muziekpedagoog.

In 1959 richtte Brubeck samen met Paul Desmond het Dave Brubeck kwartet op. De eerste samenstelling was Brubeck op piano, Desmond op de saxofoon, wisselend Ron Crotty en Bob Bates op contrabas en Lloyd Davis en Joe Dodge op drums. In 1956 nam Joe Morello de plaats op de drums in en in 1958 nam Eugene Wright de plaats in op contrabas. Hij was toen de enige Afro-Amerikaan in het kwartet. Voor die tijd was het zeer ongebruikelijk dat zowel blanken als zwarten met elkaar speelden. Brubeck speelde hierdoor een belangrijke rol in de samensmelting van de jazzwereld tussen blank en zwart. In 1959 was de samenstelling definitief en het legendarische Dave Brubeck kwartet was geboren.

1959 staat bekend als het jaar wat de jazz veranderde. Miles Davis heeft dit jaar natuurlijk de grootste rol gespeeld, maar ook het Dave Brubeck kwartet droegen hun steentje bij. Ze brachten dat jaar namelijk de legendarische plaat 'Time Out' uit. Met natuurlijk het wereldberoemde nummer 'Take Five' geschreven door Paul Desmond, wat de bestverkochte jazzsingle aller tijden zou worden. Het nummer is geschreven in 5/4 maat, vijf tellen per maat dus. Een zeer ongebruikelijke maatsoort tot dan toe in de jazz. Maar ook de rest van de plaat zit meesterlijk in elkaar. Rustig, fijn pianospel. Geweldig saxofoonspel van Paul Desmond. En de begeleiding van de drums en bas vullen het spel goed aan. Een ander voorbeeld van een geweldig nummer op de plaat is 'Blue Rondo a'la Turk. Een bijna klassiek nummer, maar toch net het jazzy randje wat het nodig heeft en het een prachtig stuk maakt. 'Time Out' is een mijlpaal in de jazzwereld.

De jaren na 'Time Out' verlopen zeer succesvol voor het Dave Brubeck kwartet. Ze brengen in 1961 een vervolg uit op 'Time Out' met de titel 'Time Further Out'. Het album gaat door met de unieke maatsoorten. In 1962 komt er weer een vervolg op 'Time Further Out' met de titel 'Time in Outer Space'. In 1964 komt het vervolg 'Time Changes' en in 1966 het vervolg daar weer op met de titel 'Time In'. Al deze albums staan ook wel bekend als de 'Time' serie. Albums die qua thema hetzelfde zijn, maar zeker ook verschillen van elkaar. Buiten de 'Time' serie brengen ze ook een aantal live albums uit. Stuk voor stuk prachtig. Nummers die net anders gespeeld worden als op het album en waar om de melodie heen wordt geïmproviseerd.

Een zeer succesvolle loopbaan dus voor Dave Brubeck en z'n kwartet. In 1967 neemt Desmond door gezondheidsproblemen afscheid van het kwartet, tien jaar daarna overlijdt hij op 53jarige leeftijd aan longkanker. Grote successen scoort Dave Brubeck niet meer, maar hij blijft in de wereld bekend door z'n grote invloed op de jazzmuziek. Hij ontving een groot aantal prijzen waaronder de 'Kennedy Center Honnors'. Een eerbetoon voor z'n levenslange bijdrage aan de muziek en cultuur.

Dave Brubeck overlijdt één dag voor z'n 92ste verjaardag op 5 december 2012 aan hartfalen.

De invloed van Dave Brubeck op de jazzmuziek was en is vandaag de dag nog steeds immens groot. Iemand die ervoor zorgde dat de blanke en zwarte jazzwereld bij elkaar kwam. Altijd vrolijk, altijd een grote lach op z'n gezicht.