Op de draaitafel #40: Blue Train - John Coltrane

Dit is het derde jazzalbum wat ik in een korte tijd bespreek. Dat komt omdat ik de afgelopen dagen
enorm veel jazz luister in vergelijking tot voorgaande weken. Eens in de zoveel tijd heb ik zo'n fase. Ik heb dat gehad met rock, soul, country. En nu dus met jazz.

Iets minder dan twee maanden geleden kocht ik dit album in de uitverkoop op de website van Platomania. Een buitenkansje toen om dit album samen met nog een paar jazztitels op de kop te tikken. Ik had veel gelezen en gehoord dat dit album één van de beste jazzalbums aller tijden was. Toch was ik niet gelijk helemaal verkocht. Ik had namelijk toen ook 'Kind of Blue' van Miles Davis gekocht. Een album wat zich laat meten als heel, maar dan ook heel rustige en verfijnde cooljazz. 'Blue Train' is verre van
rustig, bebop of zelfs hardbop. Ik ben altijd meer een fan geweest van de rustige, lowtempo kant van jazz als genre. Al dat gepiep en getoeter kan een aanslag op m'n oren zijn. Toch is deze plaat veel en veel meer dan gepiep en getoeter. Na een aantal luistersessie begon ik de verfijndheid door het snelle tempo heen te horen. Begon ik de hardere kant van dit album te waarderen, zelfs mooi te vinden.

Kant één begint met titelnummer 'Blue Train'. Een nummer wat langzaam opbouwt naar een climax en het tempo opvoert. Een klaarstomer voor de rest van het album, maar ook een nummer wat erg goed in mekaar zit. 'Blue Train' wordt opgevolgd door 'Moment's Notice'. Misschien wel het nummer van dit album wat het meest losbandig is. Het meest swingt. Toch heb ik het gevoel dat het album nog niet helemaal begonnen is. Het moet nog een beetje op gang komen. Daarna komt 'Locmotion', het album is echt begonnen. De titel laat zich vertalen als voortbeweging. Een beweging door het nummer heen, met als leidraad de altsax van Coltrane. John Coltrane is duidelijk hoorbaar de leider. Toch is te merken dat Coltrane nog niet heel veel albums heeft gemaakt. De onervarenheid is een beetje te horen. Het zou een negatief puntje kunnen zijn, maar eigenlijk is dat juist het charmante aan dit album. Het speelse, het plezierige. Muziek kan heel mooi zijn, maar ook plezierig om te luisteren. Allebei is mooi, het ene niet meer dan het ander. Dit album kiest voor het plezier, dat is te horen. En al dat plezier kan ook weer mooi zijn.    Toch is er nog een rustmoment in de overvloed van geluid met nummer 'I'm Old Fashioned'. Wat ik het beste van het album vind. Dat is precies de rust die de oren nodig hebben, even op adem komen. Om daarna weer volledig klaar te zijn voor afsluiter en finale 'Lazy Bird'.

'Blue Train' is een uptempo en plezierig album, maar kan door al dat geluid heen toch een mooie kern bevatten. En dan te bedenken dan John Coltrane tien jaar na het opnemen van dit album overleed. Een talentvol, maar ook een zwak iemand. Een zwak voor drugs, waar hij meerdere malen bovenop is gekomen, maar uiteindelijk toch aan ten onder is gegaan. De reden ook dat Miles Davis genoodzaakt was om Coltrane uit zijn band te zetten. Dat verhaal tekent dit album. Het maakt al die plezierige nummers opeens minder plezierig. Er schuilt ineens een verhaal achter die nummers. Misschien is dit ook de reden dat dit album al die jaren na uitkomst nog steeds erkent wordt. Coltrane heeft het succes waar hij recht op heeft. En heeft zijn naam meer dan eer aan gedaan met dit album. Een album wat soms erg veel geluid in zich heeft, maar ook een rustig moment kent met 'I'm Old Fashioned'. En al dat geluid is goed te verdragen, mooi zelfs om naar te luisteren. Misschien komt dat door het tragische verhaal van Coltrane. Maar soms wordt muziek ook mooier doordat er een verhaal achter schuilt. En zo vertellen de nummers toch nog een verhaal. Zonder dat er één woord gesproken of gezongen wordt. Een verhaal van tragedie, maar ook plezier. Een verhaal van de man die peinzend op de albumhoes staat.  En bovenal een verhaal over een talent. Een talent voor het spelen en componeren van ongelooflijk goede, plezierige, maar ook mooie muziek. 

Cijfer: 9,5