Op de draaitafel #50: 'My Favorite Things' - John Coltrane

Het is alweer ruim drie maanden geleden sinds de laatste 'Op de draaitafel'. Die ging toen over het
album 'Tapestry' van Carole King. In die drie maanden tijd heb ik meer dan genoeg platen gekocht en over al deze albums zou ik een 'Op de draaitafel' kunnen schrijven. Daar ligt het dus niet aan dat het zo lang geduurd  heeft. Noem het een 'writersblock', al is het de vraag of een schrijver dat kan hebben of noem het een tekort aan zin. Ik richt me liever op de toekomst en ik kan jullie verzekeren dat daar een groot aantal 'Op de draaitafel' in zit.

Vandaag, als dit bericht af is waarschijnlijk gisteren, was ik in de nieuwe 'Fame' in Amsterdam. 'Fame' is in samenwerking gegaan met 'Mediamarkt' en heeft de kelder van een filiaal in Amsterdam gekregen. Ik moet zeggen, het heeft een deel van z'n vroegere charme verloren. Het 'big business sfeertje' wat de 'Mediamarkt' toch wel heeft, haalt het niet bij de sfeer die het eerdere filiaal had. Er was alles verdeel over een hele verdieping. Nu is al het aanbid in één grote kelder gezet. Maar aan aanbod geen gebrek en daar draait het uiteindelijk om. Daarbij komt dat een aantal elpees en cd's sterk afgeprijsd is.

Vandaag vond ik tussen de elpees 'My Favorite Things van John Coltrane. Eén van de jazzelpees die ik nog op m'n verlanglijstje had staan. Dit album wordt tot de grote drie van Coltrane gerekend. 'Blue Train', 'A Love Supreme' en 'My Favorite Things' zijn Coltrane's beste, althans als ik de critici moet geloven. Deze drie albums zijn van wereldklasse, maar bijna niet met elkaar te vergelijken. Het aparte of, beter gezegd, uitzonderlijke aan dit album is dat Coltrane op een aantal nummers sopraansax speelt waarmee hij op de hoes te zien is. Het verhaal gaat dat hij deze ooit van Miles Davis heeft gehad toen hij nog bij het wereldberoemde sextet van Davis zat. Het geluid van een sopraansax is, zoals de naam al doet vermoeden, hoger dan die van een altsax. Dat zorgt voor een andere, maar niet beter of slechtere sfeer dan de andere twee grote albums van Coltrane. Het tweede wat anders is, is dat het album geen zelfgeschreven werk van Coltrane bevat, maar hij heeft de nummers compleet naar z'n hand gezet. Als het ware een John Coltrane jasje erover heen gegooid.

Het album begint met titelnummer 'My Favorite Things' en daar kan ik al meteen een heel verhaal over vertellen. In eerste instantie zou je bij dit nummer aan de klassieke film 'The Sound of Music' denken. En dat nummer is het ook, maar in een totaal ander jasje gestoken. Coltrane wist van een in mijn ogen bekakt nummer een jazzklassieker te maken. De melodielijn is hetzelfde als die van het nummer in 'The Sound of Music, maar de sfeer en instrumentatie is compleet anders. Je zou het bijna niet meer herkennen. 13 minuten lang speelt en improviseert Colrane en de rest van zijn kwartet om de melodielijn heen.

Het tweede nummer is 'Ev'ry Time We Say Goodbye' geschreven door Cole Porter. Dit nummer behoort tot het rijtje jazzklassiekers. Het nummer is dan ook door een aantal grote namen als Ray Charles, Ella Fitzgerald en Chet Baker uitgevoerd. Coltrane's versie heeft iets speciaals, iets wat de andere versies niet hebben. Dat speciale zit in het spel van Coltrane. Het spel van Coltrane blijft over het algemeen niet binnen de lijntjes en zoekt de grenzen op. In dit nummer doet hij dat echter niet; het is aangenaam om naar te luisteren. Ik heb al meerdere malen verteld dat de jazzballads me het meeste aantrekken in de jazzmuziek. Dit nummer vind ik dan ook ontzettend mooi, misschien zelfs het beste nummer van de plaat.

Dit was het einde van kant één. Kant twee bevat twee nummers geschreven door George Gershwin. Gershwin was een klassiek componist. Veel van zijn nummers die staan bekend als jazznummers, terwijl ze juist 'bedoeld' zijn als klassieke of operanummers. Het meest voor de hand liggende voorbeeld is 'Summertime', wat geschreven is als nummer in de opera 'Porgy & Bess'. Kant één begint ook met 'Summertime'. Een originele versie en Coltrane zoekt hier wel de grenzen op. Het is indrukwekkend om te horen hoe hij door alle geïmproviseerde noten de melodielijn nog weet te behouden. Zijn spel snijdt af en toe het valse, maar wordt niet vals. Dat is het indrukwekkende en tegelijkertijd ook het mooie.

Het album sluit af met 'But Not for Me'. Weer een uptempo nummer met een imposant spel. Wat hier opvalt is ook het spel van pianist Mcoy Tyner. Zijn spel ondersteunt dat van Coltrane, maar zou ook op zichzelf kunnen staan. Na een minuut of vier krijgt Mcoy Tyner de kans om zijn spel van de beste kant te laten zien in een solo. Dit nummer is een goede afsluiter, een grande finale als het ware.

'My Fvaorite Things' is een indrukwekkend en mooi album,. Van begin tot eind bleef ik geboeid luisteren. Een album wat hort bij die paar jazzklassiekers die iedereen eigenlijk in z'n platenkast zou moeten hebben. Het is niet alleen een uitermate goed album, maar ook een goede voorbereiding op zijn latere werk waar hij echt de grenzen opzoekt en misschien wel overschrijdt in zijn freejazz periode vlak voor zijn dood. 'My Favorite Things' is een toegankelijk album waar ook wat minder toegankelijke momentjes opstaan, zoiets.

Cijfer: 9