Klaagzang / gezeur over de studie 'journalistiek en communicatie'

De titel van dit stuk ben ik verschuldigd aan het Bijbelboek Klaagliederen. Een verzameling van vijf 'prozagedichten', die de naam van het boek eer aan doen. De schrijver, Jeremia heette hij waarschijnlijk, schrijft over de verwoesting van zijn stad Jeruzalem. Maar het boek is ook te lezen als een verhaal dat gaat over de grote kwestie 'het waarom van het lijden'. Het boek begint met 'Het bittere lot van Jeruzalem'. De eerste drie verzen uit De nieuwe Bijbelvertaling:

1 Ach, hoe eenzaam zit zij neer, de eens zo levendige stad. 
Een weduwe is ze geworden, 
zij die groot was onder de volken, 
de vorstin van de gewesten is tot slavernij vervallen. 
2 Heel de nacht weent zij, haar wangen zijn nat van tranen. 
Er is niemand die haar troost, niemand van haar vele minnaars; 
geen vriend bleef haar trouw, allen zijn haar vijandig gezind. 
3 Juda is verbannen na een tijd van nood en zware onderdrukking; 
zij zit neer te midden van de volken, maar vindt geen rust: 
haar vervolgers belagen haar, drijven haar in het nauw.

Jeremiah treurt over de verwoesting van Jeruzalem -
Rembrandt

Enfin, lees het zou ik zeggen. Iedereen kent het concept lijden denk ik tot op zekere hoogte en dit boek bevat genoeg andere herkenbare concepten...

Goed, de reden dat ik de stuk schrijf, is om mijn eigen klaagzang te uiten. Ik ben niet van zeuren en zeiken in mijn stukken, maar schrijven helpt; dat doet het zeker. En ik moet nu voor een keer zeuren en zeiken op papier, om alles op een rij te krijgen. Ja, ach en wee en wee en ach.
Dit stuk bevalt alleen wat persoonlijke nonsens, dus als je daar niet in geïnteresseerd bent, staat het je vrij om op het kruisje te klikken. En neem het onderstaande vooral met een korreltje zout; het is voor een deel ironisch bedoeld.

Ik voel me, met gebrek aan een beter woord, raar de laatste tijd. Hoe komt dat? Ja, wie zal het zeggen. Het is een opeenstapeling van zowel dit als dat en het komt door mezelf en anderen. De grootste factor is mijn studie.

Ruim anderhalf jaar geleden begon ik aan de opleiding 'journalistiek en communicatie', die gegeven wordt op MBO Utrecht. In haar woorden is het een MHBO opleiding, die tussen MBO en HBO inzit en voorbereidt op het HBO.
Na een lange en zware schooltijd dacht ik eindelijk het licht gezien te hebben. Eindelijk een studie die gaat over wat me bezig houdt: schrijven, taal, nieuws, etcetera.
Een opleiding journalistiek zou over journalistiek schrijven gaan, zou je zeggen. Dit pretendeerde men ook op de voorlichting. Maar wat een journalistiek stuk tot een degelijk journalistiek stuk maakt, heb ik tot nog toe niet geleerd. En dat is toch wel de basis van het leren van schrijven van een goed journalistiek stuk.
Ik heb nu het tweede jaar van de opleiding erop zitten en heb nagenoeg nul komma nul over goede, kritische journalistiek geleerd. Wat heb ik wel geleerd? Een miezerig schoolkrantje samenstellen met complete nonsens als horoscopen en wat dan nog. Wat losse feitjes over marketing, maar who cares?Rijke kakkers, maar ik in ieder geval niet. Verder heb ik nog een woord of vijf Spaans geleerd. Wat kan ik in die taal zeggen? Soy Marnix, no hablo Español. Lach maar, die zin is grappig bedoeld.

Als ik vraag naar verduidelijking/argumentatie van het standpunt, of in de ogen van de docent 'waarheid', die verkondigt wordt, krijg ik alleen 'het is zo, punt uit' als antwoord. Voorbeeld: 'Goede journalistiek probeert zo neutraal mogelijk te zijn.' Waarom? Niemand die het me vertelt. En natuurlijk, je kunt beredeneren waarom dit zo is. Maar dit wordt niet in de les gedaan. Ik had net zo goed het boek Journalistiek voor dummies kunnen kopen en dan had ik honderd keer meer geleerd dan op mijn studie.

Goed, daar vul ik dus de grootse gedeeltes van mijn dagen mee. Complete klinkklare onzin, die me geen stap verder brengt. Verder moet ik nog de hele tijd naar docenten luisteren die de student vooral niet leren om een kritische denker te zijn, die niet alles zomaar voor waar aanneemt. Ze leren de student om de zoveelste monddode kantoorslaaf te zijn, die werkt voor z'n geld en niets anders. Mijn studie leert alleen om onderdeel te zijn van de compleet gestoorde maatschappij. De enige motivatie is de o-zo-heilige groei, die het kapitalistische denken definieert. Groei en groei en groei. Alles moet groter, mooier, beter en het moet vooral veel geld op leveren. De aarde gaat kapot, maar wat doet dat er toe? We zijn welvarender dan ooit. Dat onze welvaart ten koste gaat van de planeet en het armere gedeelte van de wereld. doet er niet toe. Want hey, zolang we maar op vakantie kunnen en een of ander lullig baantje hebben om ons mooie huis af te betalen. 

Nu kan ik eindeloos gaan filosoferen over waarom dit ethisch onverantwoord is / wat er nou precies mis is met dit denkpatroon, maar daar wordt al genoeg over geschreven. Sla maar eens een krant of een tijdschrift open. Je ontkomt er niet aan. 

De student wordt door het bestuur van mijn opleiding tot op het bot leeggeplukt met rekening na rekening, voor kosten die MBO Utrecht geeneens mag rekenen. Ik kreeg aan het begin van dit jaar een rekening op m'n deurmat voor online licenties, die een kleine 130 euro bedroeg. NRC weidde een artikel aan dit soort kosten en waarom een school die niet mag doorberekenen aan de student, zie hier. Ik las dat artikel en dacht: ik ben gekke henkie niet en ga die rekening dus niet betalen. Ik stuurde een stuk of tien mails naar de studentenfacturatie en heb in totaal een uur of drie aan de lijn gehangen met de receptie, die me niet eens het telefoonnummer wilde geven van de afdeling/persoon die hier over ging. Ik zocht contact met deze of gene en kwam geen stap verder. Het bekende verhaal: van het kastje naar de muur gestuurd worden. En dat zo'n keer of dertig.
Eindstand: ik kreeg aanmaning na aanmaning en uiteindelijk een brief van een incassobureau, die dreigde met een dagvaarding. Ik ben niet 130, maar 180 euro lichter. Het ergste is nog dat ik die online licenties, met uitzondering van die voor de voorbereiding op de rekentoets, niet heb gebruikt.

Het is nu vakantie, gelukkig! Even geen school en tijd voor zinvolle dingen. Maar deze zaken zijn me niet in de koude kleren gaan zitten. Ik heb nog een jaar voor de boeg, totdat mijn studie erop zit. En wat heb ik dan bereikt? Een zielig papiertje, dat me alleen toegang biedt tot het HBO. Ik heb niets zinvols geleerd en heb geen mogelijkheid gehad om mezelf te ontplooien. Op de open dag werd verteld dat deze studie bedoeld is voor mensen die meer ambitie hebben dan alleen een MBO diploma en dat de studie mensen opleidt tot kritische denkers, die klaar zijn voor het HBO. Dit was, hoe je het ook wendt of keert, pure misleiding. Geen één van deze beloftes is waargemaakt.
Ik heb meermaals dit jaar gedacht om de handdoek in de ring te gooien. Waarom zou ik me nog bezig houden met deze zaken; het leidt nergens toe en biedt me niets. Dit moet het bestuur toch niet willen? Het pretendeert juist voor de mensen te zijn, die niet voor het schoolsysteem zijn gemaakt. En daar val ik – daar getuigt m'n voorgeschiedenis wel van – nou precies onder.

Goed, dat moest eruit. Gelukkig heb ik m'n Amsterdamse tong meegekregen om te uiten wat ik nu voel: flikker toch allemaal een end op! En het werk van Dylan niet te vergeten. Ach, die strofes uit Slow Train – ze blijken weer eens toepasbaar:

Boy, without a doubt
Have to quit your mess and straighten out
You could die down here, be just another accident statistic

En met die paar strofes is alles gezegd.

P.S.

Om toch nog wat over muziek in dit stukje te schrijven. De meningen over het 'nieuwe' Artic Monkeys album Tranquility Base Hotel + Casino zijn erg verdeeld. Mij wist het album in ieder geval tot op het bot te raken. Het klinkt als een donkere kamer, werpt hier en daar een kritische blik op onze maatschappij en de (muziek)industrie en is iets compleet anders dan het voorgaande werk van The Artic Monkeys. Kortom, luisteren dus!